(SM-GMT)
- INTRODUSAUN
Hatuir ba Konstituisaun RDTL Artigu 71 Kona Ba Governo sentral, 72 Kona Ba Governo lokal, 5 koalia kona ba Desentralizasaun. Liu ona tinan 24 .prosesu dezenvovimentu lao neneik liu,tan ba geografika timor leste nia kondisaun no situasaun iha foho mota ,afeita ba tranporte,komunikasau ne’ebe la ajuda dezenvolvimentu bele lao ho lalais.tan ba ne’e guvernu sentral hamusu Decreto Lei No 3/2016 16 de Março.hodi fo poder ba guvernu lokal bele prepera kondisaun hodi hakat ba eleisaun munisipal iha oin mai. Dekretu no 3/2016 fo kompetensia ba Autoridade Munisipal Hanesan tuir mai ne’e ;
Estatutu Autoridade Municipal Sira, Grupo Tecniku Interministerial Ba Desentralizasaun Administrativa Local Konsolidasaun ba Dahuluk Kona ba Konsentrasaun Administrasaun, Karakter Organizasaun Administrasaun Local Estadu nian. No mos Delegasaun Kompetensia Administrasaun Municipal ho Autoridade Municipal no mos nia Responsabilidade iha Area Hotu-Hotu Governo Local Nian. Dekretu Lei ne’e IX Governu Konstitusional Altera ba, Diploma Ministerial : No 84/2023, 23 de Novembru kona ba Servisu Municipal No 86 Tarefas Serviso Governu Local nian.
Decreto Lei Nu. 51/2016 Koalia kona ba Mensagen Publicitaria.
Artigu 13
Kompetensia iha área Jestaun Merkadu no Turismu
- Kompete ba Administrasaun Munisipal no ba Autoridade Munisipal sira, iha área Jestaun Merkadu no Turismu,atu:
- Hari, hadi’a, konversa no jere Merkadu Munisipal sira;
- Fo lisensa ba atividade ekonómika mikro no pequenas empresa sira tuir diploma konjunta sub kompetensia SERVE;
- Fo lisensa ba estabelesimentu komersiál fa’an sasan rahun/retalho sira;
- Fo sai alvara situ/siup komersial ba estabelesimentu fa’an sasan rahun/retalhos sira;
- Aprezenta, hodi bele hetan aprovasaun hosi membru Governu hirak responsável ba Administrasaun Estatal, ba komérsiu , ba indústria no ba Turizmu , liu hosi diploma ministerial konjuntu, hafoin iha proposta regulamentu munisipal nian kona ba atividade komersiál no turístika sira;
- Aprezenta , hodi bele hetan aprovasaun hosi membru Govrnu hirak responsável ba Administrasaun Estatal, ba komérsiu , ba Indústria no ba Turizmu , liu hosi diploma ministerial konjuntu, proposta regulamentu munisipal nian kona ba venda ambulante (fa’an ai-leba no ain-rua/tolu sira)
Aprezenta , hodi bele hetan aprovasaun hosi membru Govrnu hirak responsável ba Administrasaun Estatal, ba komérsiu , ba Indústria no ba Turizmu , liu hosi diploma ministerial konjuntu, proposta regulamentu munisipal nian kona ba Jestaun Merkadu nian sira;
Fo lisensa ema hala’o komérsiu ambulante;
Estabelese fatin hirak ne’ebe bele hala’o komérsiu ambulante iha fatin populasaun sira horik hamutuk;
Identifika no promove produtu lokal hirak ne’ebe iha potensia komérsiu nian;
Autoriza ema hala’o feira sira;
Promove dezenvolvimentu atividade artezenál nian sira, hamutuk ho ministeriu responsável ba área turizmu arte no kultura;
Promove no apoia hari estabelesimentu komersiál, indústria no servisu sira iha munisipiu;
Assegura iha kontrola metru sira iha instrumentu sira atu sukat no atu tetu sasan nia n ne’ebe uza iha estabelesimentu komérsial no inústria nian sira;
Fiskaliza ezersísiun atividade komérsial, industria no servisu sira;
Fo lisensa ba fixasaun mensagem punlisidade.
- XEFE DEPARTEMENTU JESTAUN MERKADU
- Identifika no Registu Merkadu iha Munisipal Ermera
Merkadu Hanesan fatin ida ne’ebe ema faa’n nain sira ho sosa nain sira hasoru malu hodi halao kontratu sasan nia folin ne’ebe tuir sira nia hakarak. e mos merkadu nu’udar fatin ida governu ou pribadu mak harii. servisu municipal jestaun merkadu mak organiza tuir lei.
Merkadu iha Municipiu Ermera total 23 iha posto ne’ebe esisti iha Administrativu. Ne’en (6) Mak Hanesan:
- Merkadu Posto adminstrativu atsabe
| POSTU ADMINISTRATIVU ATSABE | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| Antigu | Foun | ||||||
| 1 | Atara | Suku Atara | Atsabe | ||||
| 2 | Atsabe Vila | Atsabe Vila | Estadu | √ | |||
| 3 | Laubonu | Laubonu Sisrui | Temporariu | ||||
| 4 | Lasaun | Lasaun | |||||
| 5 | Brauhua | Laubonu | |||||
| 6 | Malabe | Malabe | Estadu | √ | |||
- Merkadu iha Postu administrativu Ermera iha 2. Mak hanesan
| POSTU ADMINISTRATIVU ERMERA | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| Antigo | Foun | ||||||
| 1 | Talimoro | Gleno | Ermera | √ | Permanente | ||
| 2 | Poetete | Ermera Vila | √ | Permanente | |||
- Merkadu iha Postu Administrativu Hatolia A
| POSTU ADMINISTRATIVU HATOLIA A | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| 1 | Hatulia Vila | Hatolia | Hatolia A | Permanente | |||
| 2 | Manusae/urema | Manusae | Temporariu | ||||
| 3 | Leimea Kraik | Leimea | Permanente | ||||
| 4 | Asulau Sare | Asulau | Permanente | ||||
- Merkadu iha Postu Administrativu Hatolia B
| POSTU ADMINISTRATIVU HATULIA B | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| 1 | Dauhati | Fatubolu | Hatolia B | Permanente | |||
| 2 | Fatubesi | Fatubesi | Permanente | ||||
| 3 | Mau-Ubu | Mau-Ubu | Permanente | ||||
| 4 | Urahou | Urahou | Permanente | ||||
- Merkadu iha Postu Administrativu Letefoho
| POSTU ADMINISTRATIVU LETE-FOHO | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| 1 | Lete-Foho Vila | Dukurai | Letefoho | √ | Permanente | ||
| 2 | Aimeta | Katrai kraik | Temporario | ||||
| 3 | Lauana Vila | Lauana | Permanente | ||||
| 4 | Lauana Geon | Lauana | Permanente | ||||
- Merkadu iha Posto Administrativu Railaku
| POSTU ADMINISTRATIVU RAILACO | |||||||
| No | Naran Merkadu | Suku | Postu | Estatus Rai Merkadu | Konstrusaun | Obs | |
| 1 | Lihu | Lihu | Railaco | Permanente | |||
| 2 | Palimanu | Fatuquero | Permanente | ||||
| 3 | Daisarlaku | Samalete | Permanente | ||||